Tegenspraak op de ambtelijke werkvloer is moeilijker dan gedacht

In een opinieartikel op Platform O stelt Bernard ter Haar dat er (te) weinig ruimte is voor tegenspraak op de werkvloer van de publieke organisaties. Sterker nog, lager in de hiërarchie van de ambtelijke en uitvoeringsorganisatie wordt lef en tegenspraak vaak afgestraft. De buitengewoon adviseur bij de Algemene Bestuursdienst (BZK) doet twee suggesties voor het vergroten van de ruimte voor tegenspraak: de inhoud weer voorop en weg met de hiërarchie.

Er heerst angst in overheidsorganisaties voor het uiten van een tegendraadse opvatting. Voor je het weet torn je aan het gezag van een leidinggevende en dus is het voor je loopbaan handiger risico’s te vermijden. Ambtenaren klagen dan ook over het gebrek aan ruimte dat zij van hun managers krijgen. In zo’n situatie zijn mooie woorden over een open cultuur, voor het organiseren van feedback, voor het ruimte geven aan de professional, voor creatief en tegendraads denken niet langer genoeg.

Om dit patroon te doorbreken moet volgens ter Haar allereerst de inhoud weer meer centraal staan. ‘De kwaliteit van de publieke sector is er bij gebaat als de beleidsmakers kennis hebben van wat effectief is en wat uitvoerbaar is, en als de uitvoerende medewerkers zich in hoge mate autonoom mogen voelen in het hanteren van hun professionele inzichten.’ Geef kortom ruimte en initiatief aan de inzichten van de deskundige ambtenaren.
Zijn tweede suggestie is om zoveel mogelijk afscheid te nemen van de hiërarchische organisatievorm. Werkenden hebben behoefte aan autonomie en aan gelijkwaardigheid in teamverband. Met een platte organisatie is het eenvoudiger inzicht te krijgen in de echte organisatiecultuur.

Ga hier naar het artikel van Platform O.